Υπέρταση στα παιδιά. Υπάρχει;

24 Mar Υπέρταση στα παιδιά. Υπάρχει;

Υπέρταση στα παιδιά;

Ακούγεται κάπως υπερβολικό γι’ αυτό και πολλές φορές κανείς δεν το υποπτεύεται, ωστόσο αν και σπάνιο (1%), το πρόβλημα παραμένει υπαρκτό και μάλιστα αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια.

Στα παιδιά άνω των 12 ετών τα κυριότερα αίτια είναι η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή. Συχνότερη δηλαδή σ’αυτές τις ηλικίες είναι η λεγόμενη ιδιοπαθής υπέρταση, αυτή δηλαδή που απαντάται στους ενήλικες χωρίς βέβαια να αποκλείονται δευτεροπαθή αίτια, όπως πχ η νεφραγγειακή υπέρταση.

Ωστόσο, στα παιδιά κάτω των 12 ετών συχνότερο αίτιο είναι η δευτεροπαθής υπέρταση, η υπέρταση δηλαδή που οφείλεται σε δυσλειτουργία άλλου οργάνου, συνήθως των νεφρών και των αγγείων τους. Σπανιότερα η υπέρταση οφείλεται σε  στένωση του ισθμού της αορτής και ορμονολογικές παθήσεις όπως το φαιοχρωμοκύτωμα το σύνδρομο Cushing,  ο πρωτοπαθής αλδοστερονισμός κλπ.

Ένα συνηθισμένο λάθος που γίνεται στη διάγνωση της υπέρτασης στα παιδιά είναι η χρήση ηλεκτρονικού πιεσόμετρου. Πραγματικά πολύ λίγα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα είναι πιστοποιημένα για χρήση στα παιδιά και γι αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται υδραργυρικά ή μηχανικά πιεσόμετρα. Απαραίτητος είναι επίσης ο έλεγχος με 24ωρη καταγραφή (holter) για την αποκάλυψη συγκαλυμμένης υπέρτασης, ή υπέρτασης της λευκής μπλούζας.

Ποιές ειναι οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής πίεσης στα παιδιά; Αυτό εξαρτάται απο την ηλικία, το φύλο και το ύψος του παιδιού. Όπως με τους πίνακες εκατοστιαίων θέσεων που αφορούν το ύψος ή το βάρος του παιδιού, αντιστοίχως υπάρχουν πίνακες που με βάση αυτούς αν η πίεση του παιδιού βρίσκεται πάνω από την 90η θέση μιλάμε για προυπέρταση και όταν ξεπερνά και την 95η θέση μιλάμε για υπέρταση.

Σε εφήβους με τιμές πίεσης μεταξύ 90ης κι 95ης εκατοστιαίας θέσης που μπορεί να έχουν αυξημένο σωματικό βάρος ή οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης, δε χρειάζεται πολύ λεπτομερής έλεγχος παρά μόνο ο συνήθης έλεγχος που γίνεται και στους ενήλικες υπερτασικούς. Σε παιδια όμως με υπέρταση και τιμές πάνω απο τη 95η εκατοστιαία θέση είναι απαραίτητος εξειδικευμένος αιματολογικός κι απεικονιστικός έλεγχος.

Η θεραπεία πάντα στοχεύει σε αλλαγή τρόπου ζωής: μείωση σωματικού βάρους κι αλατού στη διατροφή, άσκηση (40’ αερόβια άσκηση  5 φορές την εβδομάδα) για 6 μήνες με ένα χρόνο κι αν δεν υπάρχει ανταπόκριση φάρμακα . Αν οι τιμές της πίεσης είναι πολύ υψηλές – πάνω από την 95η εκατοστιαία θέση, ή συνυπάρχει βλάβη οργάνων ή δευτεροπαθή αίτια υπέρτασης, δεν περιμένουμε αλλά ξεκινάμε άμεσα και φαρμακευτική θεραπεία.

Τόσο οι Ευρωπαικές και οι Αμερικάνικες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν τακτική μέτρηση της πίεσης στα παιδιά άνω των 3 ετών σε κάθε επίσκεψη στον παιδίατρο προκειμένου να ανακαλύπτονται εγκαίρως περιστατικά υπέρτασης  και να προλαμβάνονται οι επιπλοκές και η νοσηρότητα.